Thread overview
Sekreter Problemi
Aug 31, 2014
Salih Dinçer
Sep 01, 2014
Salih Dinçer
September 01, 2014

Merhaba,

Şurada (http://en.wikipedia.org/wiki/Secretary_problem) ilgili konu hakkında denklem ve işin teorisi işlenmiş. Bunu belki de ilk defa, Ali hocanın bu sene yaptığı Türkiye ziyaretinde, bizzat kendisinin konuyu ortaya atmasıyla öğrenmiştim. Belki de duymuşumdur ama üzerine gittiğimi sanmıyorum. :-p

Aslında işin teorisi mutlaka akılcıdır ve belki pratiği için yeterince tatmin edici sonuçlar doğurabilir. Tabii ki bunun için herhangi bir örnek seçip kod yazarak sınama da yapabilir. Ancak pratikte (özellikle Ali hocam eş seçimi için değinmişti) acaba bu kadar yeterli midir? Mesela bunu sınamak için başka bir örnek (Telefon Zil Sesi Seçme) vereceğim. Kriterlerimiz ne olabilir?

  • Başta tabiki de hoşumuza giden bir melodi olması gerekiyor!
  • Sonra duyulabilecek bir tonda veya gürültülü bir mekanda kendini belli edecek, derinden tiz sesler içeren nitelikte,
  • Hatta sessiz bir yerde sizi küçük düşürmeyecek sadelikte veya mesaj vermeyecek niteliklerde bir zil sesi seçeceğiz...

Benim gibi beklentileriniz fazlaysa baştan sona hepsini dinleyip, öne çıkanlar arasından bir tanesini seçersiniz. Probleme göre ise sona kadar gitmemize gerek yoktur. Peki, genelde abece sırasına göre dizildiği için belki de aradığınız ortada veya sonlara doğru bir yerdeyse!

Son olarak bir iş görüşmesinde adaylara eşit süreler tanınması gerçeğini de yadsımamak gerekiyor. Bir zil sesi için belki sonuna kadar çalmasını beklemeden hızlıca geçebilirsiniz. Çünkü bu kriterlerinize uymuyordur, sevmemişsinizdir :)

Sevgiler, saygılar...

--
[ Bu gönderi, http://ddili.org/forum'dan dönüştürülmüştür. ]

September 01, 2014

Peki hocam,

Bu yöntemin çözme yeteneği veya etkili olduğu şartlar, sıralı (sequence) elemanlar için geçerli değil mi?

Yani, nasıl bugün çok çekirdekli işlemciler varsa, pekala bir sekreter veya herhangi bir işçi seçiminde aynı anda değerlendirme yapılabilir. Mesela bu sınamalar, eskiden tüm sekreterleri, daktiloların bulunduğu büyük bir odaya alıp aynı anda yazmalarını isteyerek yapılırdı. Tabi şimdi sekreterin anlam ve görevleri değişti :)

Benim zil sesi örneğimde ise tek kulağım olduğu ve/veya anlaşılabilir şekilde aynı anda tek müzik çalabileceği için sıralı yapmak zorundayım. Tabi isimlere aldanıp* bazılarına karışık şekilde de yönebilirdim!

(*) İnsan ilişkileri veya zevklerimizi ilgilendiren seçimlerde de isimler veya görünüşler ön plana çıkmıyor mu? Düşünsenize bir restorana gittiğinize menüde resim yer almıyorsa isimler sizin tercih sebebiniz olabilir; veya karşılarında yazan fiyatlar da!

Yok bea, bu yöntem kaderi ilgilendiren seçimlerimizde fayda sağlamaz, yok yok :D

--
[ Bu gönderi, http://ddili.org/forum'dan dönüştürülmüştür. ]

September 01, 2014

Bilmeyen arkadaşlar için, sekreter problemi şu: Elimizde herhangi bir kıstasa göre en iyisini seçmeyi umduğumuz N adet (örneğin, 100) aday var. Bu adaylar sekreter de olabilir, Salih'in dediği gibi zil sesi de.

Ancak, önemli bir konu var: Amacımız gerçekten de en iyisini seçmek değil; yeterince iyi olsa mutlu olacağız.

Dolayısıyla, soru aslında şuna geliyor: Şu ana kadar baktığım adaylar arasından en iyisinde karar kılsam yetmez mi? Bundan sonra bakacağım adaylar arasında daha iyisini bulma olasılığım nedir?

(Not: Doğrusu, kendim de tam anladığımdan emin değilim çünkü Wikipedia sayfasında benim düşündüğümle tam uyuşmayan şeyler de yazılı.)

Örneğin, 100 aday olduğunda sonuncusunun en iyi aday çıkma olasılığı 1/100'dür. O kadar küçük bir ihtimalin peşinde koşmaktansa 99'da durmak ve örneğin şu ana kadarki en iyi aday olan 73'üncüde karar kılmak daha akıllıca değil mi? Peki 99'uncu adaya bakmaya ne kadar gerek var?

İşin matematiğine bakınca N/e'inci adayda durmanın yeterince iyi bir sonuç verdiği görülüyor. (e, doğal logaritmanın tabanı olan 2,71... değeridir). Dolayısıyla, bütün adayların 1/2.71'inde durmak yetiyor. 100/2.71 yaklaşık olarak %37 çıkıyor. Yani, geri kalanlara bakmaktansa ilk %37 aday arasından seçmek çoğu durumda zaten yetmiş oluyor.

Alıntı (Salih Dinçer):

>

Ancak pratikte (özellikle Ali hocam eş seçimi için değinmişti) acaba bu kadar yeterli midir? Mesela bunu sınamak için başka bir örnek (Telefon Zil Sesi Seçme) vereceğim. Kriterlerimiz ne olabilir?

En iyisini arıyorsak tabii ki sonuna kadar gitmek zorundayızdır; ona uygun bir yöntem değil. Hele eş seçme gibi hassas bir konuda aynı anda 5-10 adayla ilişkiyi canlı tutmak oldukça sıkıntılı durumlar yaratabilir. :)

Konuyu gerçek hayata taşıyınca işin içine bir de adayları sınamın bedeli giriyor. Eğer bir kaç saniyelik bir işse tabii ki hepsine de bakılabilir ama sekreteri bir kaç gün sonraki uçağa koyup getirtmek filan hesapları değiştirir.

Ali

--
[ Bu gönderi, http://ddili.org/forum'dan dönüştürülmüştür. ]

September 01, 2014

Haklısın. Zaten buna yöntem de dememek gerek. Olasık hesabının sonucu olarak N/e'inci adayda durmanın çoğu durumda yeterli olduğunu söylüyor.

Ali

--
[ Bu gönderi, http://ddili.org/forum'dan dönüştürülmüştür. ]