D dili hakkında herşey

Hızlı özet: İlk C++ derleyicisi olan Zortech'i zamanında yazmış olan Walter Bright C ve C++'ın sorunlarına sahip olmayan bir dil geliştirmeye karar verir. Adına artık D1 denen dilin derleyicisini 1999 yılında yayınlar.

Andrei Alexandrescu ile Walter Bright tanışırlar ve özellikle ikisinin ama başkalarının da fikir ve emek katkılarıyla günümüzdeki D gelişir.

Alıntı:

o Temel özellikleri

Sistem programlama dili çünkü göstergeleri (pointer) var. Bitlere en alt düzeyde hükmetmeye olanak sağlar.
Değişmezlik kavramını temsil eden 'immutable' anahtar sözcüğüne ve daha bir çok modern dil olanağına sahip.
Yapıların C++'ın yapılarından çok C'deki yapılara yakın olmaları.
Birim testleri (unit testing) ve sözleşmeli programlama (contract programming) dil olanakları.
C kadar alt düzey, Python vs. kadar üst düzey.
Şablonları (templates) C++'tan çok daha kolay ve daha üstün

Alıntı:

o Genel yapısı

Emirli, nesne yönelimli, fonksiyonel, vs. her tür programlama yöntemini desteklemesi.
Derlemeli dil
Çöp toplayıcılı ama her türlü bellek yönetimini de destekler.

Alıntı:

o Üstün yanları

Kullanışlılığa verilen önem
Program doğruluğuna verilen önem
Çok hızlı derlenen bir dil
Çok hızlı işleyen programlar üreten bir dil

Alıntı:

, Zayıf yanları

Derleyici, hata ayıklayıcı, geliştirme ortamı, vs. gibi tooling konusunda olgun dillerle karşılaştırınca geri sayılır.
Şu anda kullanılan çöp toplayıcısı günümüz şartlarında ilkel sayılır.

Alıntı:

o Referans aldığı, geliştirildiği programlama dili

D'nin temel bir kuralı: C kodunu ya aynen derler ya da derleme hatası verir. Dolayısıyla, C ve C++ temellidir. C++'tan gelen programcılar mutluluk duyarlar. :)
Geliştirildiği diller: C++, C, assembly. Ancak, bütün parçaları yavaş yavaş D'ye aktarılıyor. Dolayısıyla çoğunlukla D ile geliştirilmiş olacak.

Alıntı:

o Kullanılacağı işletim sistemi ve ortam

Linux, Windows, Mac OS X, vs. (Bildiğim kadarıyla, x86 üzerinde işleyen her işletim sistemi.)

Alıntı:

o Türkçe dil desteği var mı?

Hem kaynak kod hem yazılan programlar Unicode'u destekler. Örneğin, 'string' türü UTF-8 dizgisidir.
Türkçe kitabı var:

http://ddili.org/ders/d/index.html

Övünerek, belki de programcılıkta ilk defa olmak üzere, bir programlama dili kitabı Türkçe'den İngilizce'ye çevrilmiştir:

http://ddili.org/ders/d.en/index.html

Alıntı:

o Kullanım alanları

Hızın ve kolaylığın önemli olduğu her alan.
D kullanan bir kaç firma ve proje:

http://wiki.dlang.org/Current_D_Use

Onlar arasından Sociomantic'e dikkat çekmek isterim: Kuruldukları günden itibaren hemen hemen yalnızca D kullanan ve hep kâr eden bu firma geçen sene 200 küsur milyona satıldı.

Alıntı:

o Destek ve eklentileri

Çok güçlü gönüllü bir kullanıcı ve geliştirici topluluğuna sahip.
Ne yazık ki tam destek veren bir firma bulunmuyor. Facebook'ta bile kullanılsa da işlerinin vazgeçilmez bir parçası değil.

Alıntı:

o Popülaritesi (bilinirlik düzeyi)

Artık günümüzde çok tanındığını söyleyebiliriz. Örneğin, Reddit'in Programming bölümünde oldukça gündeme geliyor. Reddit'in D_Language bölümü de var:

http://www.reddit.com/r/d_language

Alıntı:

o Geleceği, Beklentiler

Sürekli olarak gelişmeye devam ediyor; hataları gideriliyor.
En büyük beklenti, çöp toplayıcısının gelişmesi; çünkü şu andaki çalışma ortamının (runtime) kullandığı çok basit: multi-threaded de değil ve precise da değil.

Ali

--
[ Bu gönderi, http://ddili.org/forum'dan dönüştürülmüştür. ]

Alıntı (nefise):

(En büyük beklentisi çöp toplayıcısının gelişmesi;çünkü şu andaki çalışma ortamının (runtime)kullandığı çok basit Multi-threaded ‘de değil ve precise da değil)

Konuya bütünlük katmak için gerekmese de temele inerek...

Sınıf nesnelerinin, dizilerin, vs. bellekleri çöp toplayıcı tarafından yönetilir. Çöp toplayıcı kendi gerekli gördüğü zamanlarda temizlik işlemi gerçekleştirir.

Çöp toplayıcının multi-thread (çoklu iş parçacığı) olmaması, temizlik işlemleri sırasında gerekmese bile bütün iş parçacıklarının duraksatılması anlamına gelir. Bu da programın gereğinden yavaş işlemesi demektir. Sociomantic firmasının D'yi çok başarıyla kullanabilmesi kendi geliştirdikleri multi-threaded çöp toplayıcı sayesindedir. Sociomantic çalışanlarından birisi o çöp toplayıcıyı genel kullanıma açmaya çalışıyor.
Çöp toplayıcının precise (bu bağlamda "hassas" anlamında kabul edebiliriz) olmaması, göstergeye benzeyen her şeyi gösterge kabul etmesi anlamına gelir. Örneğin, programda değeri 0x12345678 olan bir int değişken varsa ve tesadüfen 0x12345678 adresinde çöp toplayıcıya ait olan bir nesne varsa, çöp toplayıcı o değişkenin gösterge olabileceğini düşünür ve nesneyi hâlâ kullanımda kabul eder. Sonuçta da o int değişkenin aslında göstermekte olmadığı ilgisiz bir nesne gereksizce canlı tutulmuş olur. Çöp toplayıcı hassas olsa, değişkenin bir gösterge olmadığını bilebilir ve nesneyi göstermediğini anlayabilir. Bunu yapmak tabii ki mümkün ama bugünkü D çöp toplayıcısı precise değil.

Ali

--
[ Bu gönderi, http://ddili.org/forum'dan dönüştürülmüştür. ]

Forums